Ferisiler

Ferisi Yahudileri veya Ferisiler İkinci Tapınak Dönemi'nde (y.MÖ 515 - MS 70) İsrailoğulları içinde doğan bir Yahudi toplumsal hareketi, düşünce okulu ve siyasi grubudur. MS 70'te İkinci Tapınak'ın yıkılması ile birlikte Ferisilerin inançları Rabbani Yahudiliğin^{[Not 1]} akîdelerinin, ibadetlerinin ve ibadetlerde okunan metinlerinin kökenini oluşturdu.

Ferisiler ve Sadukiler arasındaki ayrılığın kökeni İsrailoğullarının Mısır'daki ikameti kadar eskiye giden temellere dayanan ve İsrailoğulları toplumu içinde süregelen toplumsal ve dinî çatışmaların bir parçasıydı, bu çatışma ve uyuşmazlık Romalıların Filistin'i fethetmesiyle daha da alevlendi.^[1] Başka bir çatışma Yunanlaşmayı savunan Yahudilerle, Yunanlaşma karşıtı olan İsrailoğulları arasında yaşanıyordu. Başka bir uyumsuzluk, İkinci Tapınak ve onunla ilgili ibâdetlere ağırlık verilmesini savunanlarla, Musevî dinî hukukuna ağırlık verilmesini savunanlar arasında yaşanıyordu. Diğer bir sorun ise Sadukilerin sadece yazılı Tanah'ın Tevrat bölümünün geçerliliğini savunmalarına karşılık, Ferisi Yahudilerinin Tevrat ile birlikte Ketuvim, Nevi'im ve -bugün Talmud, Mişna ve Gemara olarak bilinen- Yahudi sözlü hukukunun da dinî hukukun geçerli bir parçası olmasını savunmalarından kaynaklanıyordu. Sadukilerle, Ferisilerin ayrıldıkları hususlardan birisi de diriliş inancıydı. Sadukiler, mevcut kaynaklara göre, ölülerin dirileceğine inanmıyordu.^{[Not 2]}

Kendisi de bir Ferisi Yahudisi olan Josephus (y. MS 37-100), Ferisilerin -Sadukilere nazaran- bütün halkın desteğini ve hayır duasını alan bir topluluk olduğunu ve daha seçkin bir topluluk olan Sadukilerin ise o kadar popüler olmadığını savunur. Ferisi Yahudileri, kutsal metinleri tevil etme işinde kendilerini Musevî dinî hukukunun yetkilendirdiğini savunurken, Sadukiler ise Süleyman zamanında ilk kez başrahiplik makamına atanan ataları Sadok zamanından beri geçerli olan başrahiplik geleneğine dair kuralları kendi savlarının dayanağı olarak öne sürüyorlardı.

Yahudilerin tarihsel kaynakları ve kendi metinleri dışında, ataları olan Ferisi Yahudilerine başlıca atıflar Yeni Ahit'te geçer. Yeni Ahit'e göre Ferisiler, Zekeriya oğlu Yahya ve Meryem oğlu İsa ile çatışma hâlindeydiler. Bâzı araştırmacılar tarafından Hristiyanlığın ikinci kurucusu^[2]^[3] olarak kabûl edilen Tarsuslu Pavlus da bir Ferisi Yahudisi idi.

Kaynak hatası: <ref> "Not" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="Not"/> etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: Kaynak gösterme)

^ Jewish Virtual Library 21 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'de "The Dead Sea Scrolls, History and Overview 25 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." makalesi; Erişim Tarihi: 22 Aralık 2015
^ Dwyer, John C.; Church History: Twenty Centuries of Catholic Christianity (Paulist Press, Temmuz 1985 ), s. 27.
^ Wrede, William; Paul; (çev. Edward Lummis; Londra: Philip Green, 1907); s. 179.

[2] Jewish Virtual Library 21 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'de "The Dead Sea Scrolls, History and Overview 25 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." makalesi; Erişim Tarihi: 22 Aralık 2015

[4] Dwyer, John C.; Church History: Twenty Centuries of Catholic Christianity (Paulist Press, Temmuz 1985 ), s. 27.

[5] Wrede, William; Paul; (çev. Edward Lummis; Londra: Philip Green, 1907); s. 179.

[Not 1]

[1]

[Not 2]

[2]

[3]