Miazma teorisi

Miazma teorisi (miazmatik teori olarak da adlandırılır), kolera, klamidya veya Kara Ölüm gibi hastalıkların, gece havası olarak da bilinen "kötü hava"nın zararlı bir formu olan "miazma"dan (μίασμα, Antik Yunanca "kirlilik") kaynaklandığını savunan terk edilmiş bir tıp teorisidir. Teori, salgın hastalıklara çürüyen organik maddelerden yayılan miazmanın neden olduğunu savunuyordu.^[1] Miazma teorisi genellikle bulaşıcı hastalıkların yayılmasıyla ilişkilendirilse de on dokuzuncu yüzyılın başlarında bazı akademisyenler teorinin diğer durumları da kapsadığını öne sürmüşlerdir; örneğin, bir kişinin yemek kokusunu soluyarak obez olabileceği gibi.^[2]

Miazma teorisi MÖ dördüncü yüzyılda Hipokrat tarafından ortaya atılmış^[3] ve Avrupa ve Çin'de antik çağlardan itibaren kabul görmüştür. Teori 1880'den sonra bilim insanları ve hekimler tarafından terk edilmiş ve yerini mikrop teorisine bırakmıştır: belirli hastalıklara miazma değil belirli mikroplar neden olmaktadır. Bununla birlikte, kokudan kurtulmaya ilişkin kültürel inançlar, atıkların temizlenmesini şehirler için yüksek bir öncelik haline getirmiştir.^[4]^[5] Aynı zamanda iyi havalandırılan hastane tesislerinin, okulların ve diğer binaların inşasını da teşvik etmiştir.^[6]

^ John M. Last, (Ed.) (2007). "A Dictionary of Public Health". miasma theory. Westminster College, Pennsylvania: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-516090-1.
^ Halliday, Stephen (2001). "Death and Miasma in Victorian London: An Obstinate Belief". British Medical Journal. 323 (7327): 1469-1471. doi:10.1136/bmj.323.7327.1469. PMC 1121911 $2. PMID 11751359.
^ van der Eijk, P.J. (2005). Hippocrates in Context: Papers Read at the XIth International Hippocrates Colloquium (University of Newcastle upon Tyne, 27-31 August 2002). BRILL. s. 17. ISBN 9789004377271. 25 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2021.
^ Linda Nash, Inescapable Ecologies: A History of Environment, Disease, and Knowledge (2007)
^ Suellen Hoy, Chasing Dirt: The American Pursuit of Cleanliness (1996) pp. 104–13
^ Anthes, Emily (17 Haziran 2023). "The New War on Bad Air". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 17 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2023.

[1] John M. Last, (Ed.) (2007). "A Dictionary of Public Health". miasma theory. Westminster College, Pennsylvania: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-516090-1.

[:1-2] Halliday, Stephen (2001). "Death and Miasma in Victorian London: An Obstinate Belief". British Medical Journal. 323 (7327): 1469-1471. doi:10.1136/bmj.323.7327.1469. PMC 1121911 $2. PMID 11751359.

[3] van der Eijk, P.J. (2005). Hippocrates in Context: Papers Read at the XIth International Hippocrates Colloquium (University of Newcastle upon Tyne, 27-31 August 2002). BRILL. s. 17. ISBN 9789004377271. 25 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2021.

[4] Linda Nash, Inescapable Ecologies: A History of Environment, Disease, and Knowledge (2007)

[5] Suellen Hoy, Chasing Dirt: The American Pursuit of Cleanliness (1996) pp. 104–13

[6] Anthes, Emily (17 Haziran 2023). "The New War on Bad Air". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 17 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]