Uzay

Uzay veya feza, Dünya'nın ötesinde ve gök cisimleri arasında var olan, sonsuz olduğu düşünülen fakat sonsuz olduğu konusunda kesin yargılara varılamayan genişliktir.^[1][2][3]

Uzay düşüncülerin aksine tamamıyla boş bir alan değildir; düşük yoğunluklu parçacıklar, ağırlıklı olarak hidrojen, helyum ve plazma, ayrıca elektromanyetik radyasyon, manyetik alanlar, nötrinolar, Kozmik toz ve kozmik ışınlar içeren sert vakumsu bir alandır.^[4] Büyük Patlama'nın kozmik fon radyasyonuyla belirlenen uzayın taban sıcaklığı 2,7°K kelvindir. bu da (−270,45 °C - 454,81 °F) tekabül etmektedir.^[5][6][6] Aslında bu sıcaklık Büyük Patlamadan sonra ortaya çıkan ışınımın günümüze gelen dalga boyudur.^[6] Galaksiler arasındaki plazma, evrendeki baryonik maddenin yaklaşık yarısını oluşturur. Metreküp başına bir hidrojen atomundan daha az sayı yoğunluğuna ve milyonlarca Kelvin sıcaklığına sahiptir.^[7] Büyük patlama sonrası lokal madde konsantrasyonları, yıldızlara ve galaksilere yoğunlaşmıştır. Araştırmalar, çoğu galaksideki kütlenin %90'ının karanlık madde adı verilen bilinmeyen bir biçimde olduğunu ve diğer maddelerle yerçekimsel kuvvetler yoluyla etkileşime girebilen ancak elektromanyetik kuvvetlerle etkileşime girmeyen bir maddenin yoğunluğu ile birlikte olduğu yönündedir.^[4][8]Teleskoplar yardımıyla yapılan gözlemler sonucu, gözlemlenebilir evrendeki kütle-enerjisinin çoğunun karanlık enerji olduğu, çok az ayırt edilebilen bir tür vakum enerjisi olduğunu göstermektedir.^[4][8] Evrenin 4,9% normal madde, 26,8% karanlık madde ve 68,3% karanlık enerji ile oluştuğu bilim insanlarınca tahmin edilmiştir.^[4][9] Galaksiler arasındaki uzay, evrenin hacminin çoğunu kaplar, ancak galaksiler ve yıldız sistemleri bile neredeyse tamamen boş uzaydan oluşur.

1. ^ "Is the universe finite or infinite?". phys.org (İngilizce). 30 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2020. 
2. ^ "Uzay Nedir?". yunus.hacettepe.edu.tr. 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2020. 
3. ^ "Uzay Nedir?". UZAY.ORG. 12 Şubat 2013. 21 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2020. 
4. ^ ^{a b c d} Coşkuner, Author Buket (13 Şubat 2019). "EVREN NELERDEN OLUŞUR?". KURIOUS. 22 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2020. 
5. ^ "LAMBDA - Cosmic Background Explorer". lambda.gsfc.nasa.gov. 4 Haziran 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2020. 
6. ^ ^{a b c} "Uzay Ne Kadar Soğuk? • Kozmik Anafor | Türkiye'nin Astronomi Kaynağı". KOZMİK ANAFOR. 27 Ocak 2019. 6 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2020. 
7. ^ Gupta, Anjali; Galeazzi, M.; Ursino, E. (8 Mayıs 2010). "Detection and Characterization of the Warm-Hot Intergalactic Medium". American Astronomical Society Meeting Abstracts #216 (İngilizce). 216: 318. 13 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2020. 
8. ^ ^{a b} Trimble, V. (1987). "EXISTENCE AND NATURE OF DARK MATTER IN THE UNIVERSE". ANNUAL REVIEW OF ASTRONOMY AND ASTROPHYSICS (İngilizce). 25 (1): 425-472. doi:10.1146/annurev.aa.25.090187.002233. ISSN 0066-4146. 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2020. 
9. ^ April 2013, Karl Tate 03. "Dark Matter and Dark Energy: The Mystery Explained (Infographic)". Space.com (İngilizce). 4 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2020.