Voltaire

Voltaire
Doğum	François Marie Arouet 21 Kasım 1694(1694-11-21) Paris, Fransa
Ölüm	30 Mayıs 1778 (83 yaşında) Paris, Fransa
Meslek	Yazar, filozof, oyun yazarı
Milliyet	Fransız
Konular	Deizm
Etkiledikleri Vissarion Belinsky, Jeremy Bentham, Pierre-Jean de Béranger, Jorge Luis Borges, Lord Byron, II. Katerina, Émilie du Châtelet, Denis Diderot, Gustave Flaubert, Büyük Friedrich, William Godwin, Johann Wolfgang von Goethe, Alexander Herzen, Kermani,[1] Christopher Hitchens,[2] Victor Hugo, Karl Marx, Napoleon, Friedrich Nietzsche, Thomas Paine, Jean-Jacques Rousseau, Percy Bysshe Shelley, David Strauss,[3] Mary Wollstonecraft, Kemal Atatürk
Etkilendikleri Francis Bacon, Pierre Bayle, Jacques-Bénigne Bossuet, Miguel de Cervantes, Cicero, Émilie du Châtelet, Pierre Corneille, Epicurus, Homer, Gottfried Wilhelm Leibniz, John Locke, Lucian, Lucretius, Jean Meslier, Moliere, Isaac Newton, Alexander Pope, Jean Racine, William Shakespeare, İbn-i Tufeyl, Virgil

François Marie Arouet (21 Kasım 1694 - 30 Mayıs 1778) ya da Voltaire takma adıyla tanınan Fransız yazar ve filozof. Fransız Aydınlanması'nın en önemli filozoflarının başına gelir hatta Aydınlanma hareketinin babası sayılabilir. Zamanının toplumsal, dinî, politik ve kültürel konularını radikal bir biçimde eleştirmiştir.^[4]

Voltaire çok yönlü ve üretken yazardır; oyunlar, romanlar, şiirler, makaleler, bilimsel açıklamalarına rastlamak mümkündür, neredeyse her yazınsal türde eser vermiştir. 20 binden fazla mektup, 2 binden fazla kitap ve kitapçığı mevcuttur.^[5] Voltaire, toplumsal özgürlüklerin yılmaz savunucusuydu ve Katolik Fransız Monarşisi'nin sıkı sansür yasaları karşısında tehdit altındaydı. Hoşgörüsüzlüğü, dinî dogmaları ve Fransız kurumlarını yıpratıcı bir biçimde hicvediyordu. En ünlü yapıtı aynı zamanda başyapıtı (magnum opus'u) Candide; zamanının birçok olayını, düşünürünü ve felsefesini, en önemlisi Gottfried Leibniz'i ve dünyamızın "mümkün dünyaların en iyisi"^[6] olduğu inancını ele alan, eleştiren ve alay eden bir romandır.^[7][8]

1. ^ Susan Sarah Cohen (24 Mayıs 2012). 2000. Walter de Gruyter. s. 90. ISBN 9783110956955. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020. 
2. ^ "Christopher Hitchens' Defense of the Enlightenment". 28 Temmuz 2018. 28 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020. 
3. ^ Heiner F. Klemme, Manfred Kuehn (30 Haziran 2016). The Bloomsbury Dictionary of Eighteenth-Century German Philosophers. Bloomsbury. s. 821. ISBN 9781474256001. 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2020. 
4. ^ Cevizci, Ahmet (2022). Felsefe Tarihi: Thalesten Baudrillarda. Say Yayinlari. s. 666. ISBN 978-975-468-833-7. 3 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2023. 
5. ^ "Voltaire Biography". Biography Online (İngilizce). 10 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2023. 
6. ^ Magee, Bryan (2000). Büyük filozoflar: Platonʹdan Wittgensteina batı felsefesi. Paradigma Yayınları. s. 108. ISBN 978-975-7819-22-6. 3 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2023. 
7. ^ "Pangloss | fictional character | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 27 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2023. 
8. ^ owen.pham (20 Ağustos 2021). "The Voltaire–Rousseau Debate and Their Views on Evil". Wondrium Daily (İngilizce). 27 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2023.