Eron

Eron Islom Respublikasi forscha: جمهوری اسلامی ایران Jomhuri ye Eslāmi ye Irān
Bayroq Gerb
Shior: forscha: اﺳﺘﻘﻼﻝ، ﺁﺯﺍﺩﻯ ا، جمهوری اسلامی / Esteqlāl, Āzādi, Jomhuri-ye Eslāmi (Istiqlol, Ozodlik, Islom Respublikasi)
Madhiya: سرود ملی جمهوری اسلامی ایران / Sorūd-e Mellī-ye Jomhūrī-ye Eslāmi-ye Īrān (Eron Islom Respublikasi davlat madhiyasi)
Poytaxt	Tehron
Rasmiy til(lar)	Forscha
Hukumat	Islom respublikasi
• Oliy Rahbar	Ali Xomanaiy
• Prezident	Muhammad Muxbir
Tashkil topdi (1979-yil 1-aprel (Islom inqilobi))
Maydon
• Butun	1,648,000 km2 (17-oʻrin)
• Suv (%)	7.07
Aholi
• 2016-yilgi roʻyxat	↗ 79 115 000 (18-oʻrin)
• Zichlik	48/km2
YIM (XQT)	2016-yil roʻyxati
• Butun	AQSh$. 1,459 trln (18-oʻrin)
• Jon boshiga	AQSh$ 18,359
Pul birligi	Eron riali (IRR)
Vaqt mintaqasi	UTC+3:30
• Yoz (DST)	UTC+4:30
Qisqartma	IR, IRN
Telefon prefiksi	98
Internet domeni	.ir
tahrir kuzat

Eron Islom Respublikasi (forscha: جمهوری اسلامی ایران - Jomhuri ye Eslāmi ye Irān), qisqacha Eron (forscha: ایران - Irān) — Gʻarbiy Osiyodagi mamlakat. Poytaxti — Tehron shahri. Maydoni 1 648, 95 km², aholisi soni 86 835 152 kishi (2023). Pul birligi — Eron riali. Maʼmuriy jihatdan 31 ta ustonga boʻlinadi. Yirik shaharlari: Mashhad, Karaj, Tabriz, Sheroz, Isfahon, Ahvoz.

Gʻarbdan Iroq (Kurdiston viloyati), shimoli-sharqdan Armaniston, Ozarbayjon va Turkiya bilan, shimoldan Turkmaniston, sharqdan Afgʻoniston va Pokiston bilan chegaradosh. Eron hududi shimol tomondan Kaspiy dengizi, janubdan Hind okeanining Fors va Ummon koʻrfazlari bilan yuviladi.

Eron qadimiy qoʻlyozmalarga koʻra qariyb besh ming yillik boy tarixga ega. Ushbu mamlakat hududidagi ilk davlat — Elam, eramizdan avvalgi 3-mingyillikda Eronning hozirgi Xuziston ustoni hududida vujudga kelgan.

Amaldagi konstitutsiyasi 1979-yil 2—5-dekabrdagi referendumda tasdiqlangan, keyinchalik tuzatishlar kiritilgan. Konstitutsiya boʻyicha davlatning oliy rasmiy shaxsi — Eron Islom Respublikasi Rahbari (1989-yildan Said Ali Xomanaiy). Undan keyingi oliy rasmiy shaxs — prezident (2021-yildan Ibrohim Raisiy^[1]). Qonun chiqaruvchi hokimiyatni Islomiy Kengash majlisi (parlament), ijroiya hokimiyatni prezident va hukumat amalga oshiradi.

Eron bolalarni qatl qilish bo'yicha dunyoda birinchi o'rinda turadi.^[2]

1. ↑ Bugun.uz. „Эронда президентлик сайловида етакчиликни қўлга киритган номзод маълум бўлди“. https://bugun.uz/. 2021-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 19-iyun.
2. ↑ https://eng-archive.aawsat.com/theaawsat/news-middle-east/iran-ranks-first-world-wide-for-executing-minors