Bài viết này có thể bị ảnh hưởng do nhiều sự kiện đang diễn ra: Nga xâm lược Ukraina 2022. Thông tin trong bài viết này có thể thay đổi nhanh chóng khi sự kiện có chuyển biến. Các báo cáo ban đầu có thể không đáng tin cậy. Các cập nhật cuối của bài viết này không phản ánh thông tin mới nhất. |
Liên bang Nga
|
|
---|---|
Tên bản ngữ
| |
Quốc ca: Gosudarstvenny gimn Rossiyskoy Federatsii "Государственный гимн Российской Федерации" (tiếng Việt: "Quốc ca Liên bang Nga") | |
Vị trí Liên bang Nga (xanh đậm) và các vùng nước này đang chiếm đóng hoặc có tranh chấp (xanh nhạt) | |
Tổng quan | |
Thủ đô và thành phố lớn nhất | Moskva (Москва) 55°45′B 37°37′Đ / 55,75°B 37,617°Đ |
Ngôn ngữ chính thức và ngôn ngữ quốc gia | Tiếng Nga |
Ngôn ngữ quốc gia được công nhận | Xem Ngôn ngữ tại Nga |
Sắc tộc (2010)[1] |
|
Tôn giáo chính | Xem Tôn giáo ở Nga |
Tên dân cư | Người Nga |
Chính trị | |
Chính phủ | Cộng hòa lập hiến liên bang Bán tổng thống chế [2][3][4][5][6] |
Vladimir Putin | |
Mikhail Mishustin | |
Valentina Matviyenko | |
Vyacheslav Volodin | |
Lập pháp | Quốc hội Liên bang |
Hội đồng Liên bang | |
• Hạ viện | Duma Quốc gia |
Lịch sử | |
Hình thành | |
862 | |
882 | |
1283 | |
16 tháng 1 năm 1547 | |
22 tháng 10 năm 1721 | |
14 tháng 9 năm 1917 | |
7 tháng 11 năm 1917[8] | |
• Liên Xô | 30 tháng 12 năm 1922 |
• Tuyên bố | 12 tháng 6 năm 1990 |
8 tháng 12 năm 1991[a] | |
• Liên bang Nga | 25 tháng 12 năm 1991[b] |
12 tháng 12 năm 1993 | |
2 tháng 4 năm 1996 | |
Địa lý | |
Diện tích | |
• Tổng cộng | 17.098.246 km2[10] (chưa tính Krym)[c] (hạng 1) 6.601.670 mi2 |
• Mặt nước (%) | 13[12] (bao gồm vùng đầm lầy) |
Dân số | |
• Ước lượng 2022 | 147,182,123 (bao gồm 2.482.450 ở Crimea[9]) (hạng 9) |
• Mật độ | 8,4/km2 (hạng 187) 21,5/mi2 |
Kinh tế | |
GDP (PPP) | Ước lượng 2024 |
• Tổng số | 5,473 nghìn tỷ USD[13] (hạng 6) |
38.292 USD[13] (hạng 60) | |
GDP (danh nghĩa) | Ước lượng 2024 |
• Tổng số | 2,057 nghìn tỷ USD[13] (hạng 11) |
• Bình quân đầu người | 14,391 USD[13] (hạng 72) |
Đơn vị tiền tệ | Rúp Nga (₽) (RUB) |
Thông tin khác | |
Gini? (2020) | 36[14] trung bình |
HDI? (2022) | 0.821[15] rất cao · hạng 56 |
Múi giờ | UTC+2 đến +12 |
Cách ghi ngày tháng | nn-tt-nnnn |
Giao thông bên | phải |
Mã điện thoại | +7 |
Mã ISO 3166 | RU |
Tên miền Internet |
Nga (Nga: Россия, chuyển tự. Rossiya IPA: [rɐˈsʲijə] ⓘ), tên đầy đủ là Liên bang Nga[16][17] (Nga: Российская Федерация, chuyển tự. Rossiyskaya Federatsiya IPA: [rɐˈsʲijskəjə fʲɪdʲɪˈraʦəjə] ⓘ, viết tắt là RF) là một quốc gia cộng hòa liên bang với 85 thực thể liên bang, nằm ở phía Bắc của lục địa Á - Âu, đây là quốc gia có diện tích lớn nhất thế giới.[18] bao phủ gần 1/9 diện tích lục địa Trái Đất. Nga cũng là nước đông dân thứ 9 thế giới với 147 triệu người (2024). Nước này có trữ lượng khoáng sản và năng lượng lớn nhất thế giới, được coi là một trong những siêu cường năng lượng.[19][20]
Nga đã thiết lập tầm ảnh hưởng trên khắp thế giới từ thời Đế quốc Nga. Dưới thời kỳ Liên bang Xô viết, nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới, Liên Xô được công nhận là một trong hai siêu cường thời đó cùng với Hoa Kỳ[21], đóng vai trò quan trọng hàng đầu trong thắng lợi của Khối Đồng Minh trong Thế chiến II[22][23][24]. Liên bang Nga được thành lập kể từ sau sự sụp đổ và tan rã của Liên Xô cùng Khối phía Đông vào năm 1991 và được công nhận là sự kế tục pháp lý của nhà nước Xô viết.[25]
Ngày nay, Nga là một trong những nhà nước sở hữu vũ khí hạt nhân được công nhận và đồng thời sở hữu kho vũ khí hủy diệt hàng loạt lớn nhất thế giới.[26] Nga là thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, G20, APEC, SCO, EurAsEC và lãnh đạo của Cộng đồng các Quốc gia Độc lập. Nga cũng như tiền thân Liên Xô có truyền thống lâu đời trong nhiều lĩnh vực khoa học, văn hóa, nghệ thuật,[18] bao gồm những thành tựu quan trọng đầu tiên về công nghệ hạt nhân, vũ trụ. Nga cũng là một cường quốc quân sự.[27]
Mặc dù vậy, Nga hiện nay cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là sự sụt giảm và lão hóa dân số do chênh lệch giới tính cùng tỉ lệ sinh giảm đang là vấn đề lớn của nước Nga[28] Để ngăn chặn vấn đề này, Nga đã ban hành một loạt các biện pháp, bao gồm việc ban hành luật cấm mọi hình thức tuyên truyền, cổ vũ cho đồng tính luyến ái và hôn nhân đồng tính[29], cấm phẫu thuật chuyển giới đối với những người không bị dị tật bẩm sinh[30] Các bộ luật này nhằm mục đích bảo vệ văn hóa truyền thống của nước Nga, ngăn chặn tư tưởng phá hủy nền tảng đạo đức - gia đình do phương Tây truyền bá, và bảo vệ thanh thiếu niên được phát triển lành mạnh về tâm lý (bởi nhiều trường hợp đồng tính luyến ái không phải do bẩm sinh mà do ảnh hưởng từ môi trường xã hội)[31].
officially a democratic state with the rule of law, in practice an authoritarian dictatorship
<ref>
sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên cia
<ref>
sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên Kuzio-2016
<ref>
sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên uk
Lỗi chú thích: Đã tìm thấy thẻ <ref>
với tên nhóm “lower-alpha”, nhưng không tìm thấy thẻ tương ứng <references group="lower-alpha"/>
tương ứng, hoặc thẻ đóng </ref>
bị thiếu
© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search