Tokyo

Tokyo 東京都
—  Tỉnh thủ đô  —
Thủ đô Tokyo
Chuyển tự Nhật văn
• Kanji	東京都
• Rōmaji	Tōkyō-to
Marunouchi Tokyo Skytree Cầu Cầu Vồng Giao lộ Shibuya Nishi-Shinjuku（Shinjuku） Núi Kumotori Hachijō-jima
Hiệu kỳ Biểu hiệu Biểu kỳ Biểu tượng
Vị trí thủ đô Tokyo trên bản đồ Nhật Bản.
Ảnh vệ tinh thủ đô Tokyo với 23 quận đặc biệt do vệ tinh Landsat 7 của NASA cung cấp.
Tokyo
Tọa độ: 35°41′22,4″B 139°41′30,2″Đ / 35,68333°B 139,68333°Đ / 35.68333; 139.68333
Quốc gia	Nhật Bản
Vùng	Kantō
Đảo	Honshu
Lập tỉnh	1 tháng 10 năm 1898 (thành phố) 1 tháng 7 năm 1943 (tỉnh thủ đô)
Đặt tên theo	Vị trí phía đông đất nước của kinh đô
Trung tâm hành chính	Quận Shinjuku
Phân chia hành chính	1 huyện 62 hạt (bao gồm 23 quận đặc biệt)
Chính quyền
• Kiểu	Tỉnh thủ đô
• Thống đốc	Koike Yuriko
• Phó Thống đốc	Andō Tatsumi, Kawasumi Toshifumi, Nakanishi Mitsuru, Yamamoto Takashi
• Văn phòng tỉnh	2-8-1, phường Nishi-Shinjuku, khu Yodobashi, quận Shinjuku 〒163-8001 Điện thoại: (+81) 03-5321-1111
Diện tích
• Tỉnh thủ đô	2,190,93 km2 (0,84.592 mi2)
• Mặt nước	1,0%
• Rừng	34,8%
• Vùng đô thị	14,034 km2 (5,419 mi2)
Thứ hạng diện tích	45
Độ cao	40 m (130 ft)
Dân số (2018)
• Tỉnh thủ đô	13.843.403
• Thứ hạng	1
• Mật độ	6.169/km2 (15,980/mi2)
• Vùng đô thị	38.001.018
• 23 quận đặc biệt	9.555.919
Tên cư dân	Tōkyō-jin (東京人, Tōkyō-jin?), Edokko (江戸っ子, Edokko?), Tomin (都民, Tomin?)
GDP (danh nghĩa, 2014)[1]
• Tỉnh thủ đô	JP¥ 94.902 tỉ
• Theo đầu người	JP¥ 4,512 triệu
• Tăng trưởng	0,9%
• Vùng đô thị	JP¥ 161,67 nghìn tỉ US$ 1,336 nghìn tỉ
GDP (PPP, 2014)[2]
• Vùng đô thị	US$ 1,616 nghìn tỉ
• Thứ hạng (toàn cầu)	1
• Theo đầu người	US$ 43.664
• Thứ hạng (toàn cầu)	119
Múi giờ	JST (UTC+9)
Mã ISO 3166	JP-13
Mã địa phương	130001
Thành phố kết nghĩa	Berlin, Thành phố New York, New South Wales, Jakarta, Seoul, Cairo, Bắc Kinh, Roma, Paris, Moskva, São Paulo, Luân Đôn, Damas, Amman, Casablanca, Delhi, Honolulu
Tỉnh lân cận	Chiba, Saitama, Yamanashi, Kanagawa
■ ― Quận đặc biệt / ■ ― Thành phố / ■ ― Thị trấn / ■ ― Làng
Trang web	www.metro.tokyo.lg.jp/,%20http://www.metro.tokyo.jp/
Biểu tượng
Bài ca	"Tokyo Toka" (東京都歌, "Tokyo Toka"?) "Tokyo Shika" (東京市歌, "Tokyo Shika"?)
Chim	Mòng biển đầu đen (Chroicocephalus ridibundus)
Hoa	Anh đào Yoshino (Prunus × yedoensis)
Cây	Bạch quả (Ginkgo biloba)

Tokyo
Tōkyō trong kanji
Tên tiếng Nhật
Kanji	東京
Hiragana	とうきょう
Katakana	トウキョウ
Kyūjitai	東亰
Chuyển tự Rōmaji Tōkyō Hepburn Toukyou

Tokyo (東京都 ^{(Đông Kinh đô)}, Tōkyō-to^?) là thủ đô trên thực tế^[3] và là một trong 47 tỉnh của Nhật Bản thuộc vùng Kanto, phía đông của đảo chính Honshu. Đây là nơi đặt Hoàng cung và các cơ quan đầu não của Chính phủ Nhật Bản. Không chỉ là một đô thị riêng lẻ, Tokyo ngày nay còn là trung tâm của Vùng thủ đô Tōkyō. Trung tâm hành chính của Tokyo đặt ở khu Shinjuku, khu đô thị lớn nhất là Setagaya. Vùng đô thị Tokyo là vùng đô thị đông dân nhất thế giới với dân số từ 35-39 triệu người (tùy theo cách định nghĩa) và là vùng đô thị có GDP cao nhất thế giới với GDP 1.479 tỷ đô la Mỹ theo sức mua tương đương vào năm 2008^[4].

Tokyo là một phần của khu vực Kantō ở phía đông nam của đảo chính Honshu của Nhật Bản, và bao gồm Quần đảo Izu và Quần đảo Ogasawara. Tokyo trước đây được đặt tên là Edo khi Shōgun Tokugawa Ieyasu biến thành phố thành trụ sở của mình vào năm 1603. Nó trở thành thủ đô sau khi thiên hoàng Minh Trị chuyển kinh đô của ông đến đây từ Kyoto vào năm 1868; lúc đó Edo được đổi tên thành Tokyo. Thủ đô Tokyo hiện nay được thành lập vào năm 1943 từ sự thay đổi hành chính của phủ Tokyo (東京府 Tōkyō-fu, "Đông Kinh phủ", không khác 2 phủ Osaka và Kyoto bây giờ), trong đó thành phố Tokyo (東京市 Tōkyō-shi, "Đông Kinh thị") cũ nằm ở phía đông của phủ (tương tự như thành phố Osaka và thành phố Kyoto hiện nay), được phân chia lại để chuyển thành 23 khu đặc biệt. Do vậy Tokyo của hiện tại không phải là thành phố như Hà Nội, Bắc Kinh hay Seoul. Trong tiếng Nhật, Tokyo được chính thức biết đến là đơn vị hành chính cấp 1 duy nhất của Nhật Bản được gọi là "đô" trong "đô đạo phủ huyện", tên đầy đủ là 東京都 (Tōkyō-to, "Đông Kinh đô"), thể hiện vai trò thủ đô của Nhật Bản và cai trị như một "quần thể đô thị", khác biệt và kết hợp các yếu tố của một thành phố và một quận, một nét đặc trưng của Tokyo. Trong tiếng Anh, Tokyo được gọi đầy đủ là "Tokyo Metropolis". Những cái tên như "thành phố Tokyo" hay "Tokyo City" là không chính xác cho Tokyo bây giờ, nó chỉ đúng với thành phố Tokyo cũ.

Tokyo đứng đầu về Chỉ số sức mạnh kinh tế toàn cầu và thứ ba về Chỉ số thành phố toàn cầu. Năm 2014, Khảo sát Thành phố Toàn cầu của TripAdvisor đã xếp hạng Tokyo trong hạng mục "Trải nghiệm tổng thể tốt nhất" (thành phố này cũng đứng đầu trong các loại sau: "sự hữu ích của người dân địa phương", "Cuộc sống về đêm", "mua sắm", "giao thông công cộng địa phương" và "sự sạch sẽ của đường phố"). Theo năm 2015, Tokyo được xếp hạng là thành phố đắt đỏ thứ 11 đối với người nước ngoài, theo công ty tư vấn Mercer, và cũng là thành phố đắt đỏ thứ 11 trên thế giới theo khảo sát chi phí sinh hoạt của Tổ chức Tình báo Kinh tế. Năm 2015, Tokyo được tạp chí Monocle bình chọn là Thành phố đáng sống nhất thế giới. Tokyo được xếp hạng đầu tiên trong số sáu mươi thành phố trong Chỉ số Thành phố An toàn 2017. Các thành phố sinh viên tốt nhất của QS đã xếp hạng Tokyo là thành phố tốt thứ 3 trên thế giới để trở thành sinh viên đại học năm 2016 và thứ 2 năm 2018. Tokyo đã tổ chức nhiều sự kiện lớn như Đại hội Thể thao châu Á 1958, Thế vận hội Mùa hè 1964, Hội nghị G7 năm 1979, Hội nghị G7 năm 1986, Hội nghị G7 năm 1993, World Cup bóng bầu dục 2019, Thế vận hội Mùa hè 2020 và Paralympic Mùa hè 2020.

Tokyo được Saskia Sassen cho là "trung tâm chỉ huy" của nền kinh tế thế giới, cùng với Luân Đôn và Thành phố New York^[5]. Được xem là một thành phố toàn cầu, theo xếp hạng do GaWC kiểm kê năm 2008.

1. ^ Phòng Thống kê, Cục Tổng vụ. “Gross Prefectural Domestic Product Account (Production and Expenditure Approach)” (XLS) (bằng tiếng Anh). Chính quyền Thủ đô Tokyo. Truy cập ngày 11 tháng 12 năm 2015.
2. ^ Parilla, Joseph; Trujillo, Jesus Leal; Berube, Alan; Đạo Lan. “Global Metro Monitor 2014” (bằng tiếng Anh). Brookings Institution. Truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2015.
3. ^ Learn about the basic information about Japan as well as cultural and useful travel information for Japan
4. ^ “Global city GDP rankings 2008-2025”. Pricewaterhouse Coopers. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 5 năm 2011. Truy cập ngày 27 tháng 11 năm 2009.
5. ^ Sassen, Saskia (2001). The Global City: New York, London, Tokyo (ấn bản 2). Princeton University Press. ISBN 0691070636.