Kapitalizm

Ten artykuł od 2022-02 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Kapitalizm – system gospodarczy oparty na prywatnej własności środków produkcji i w konsekwencji czerpania z nich zysku, oraz na swobodnym obrocie dobrami w ramach rynku; stąd też gospodarka kapitalistyczna nazywana jest również gospodarką rynkową. Swoboda działalności na rynku przejawia się w postaci wolnej przedsiębiorczości, wolnego obrotu towarami i usługami, swobodnego obrotu prawami własności, istnienia sprawnych instytucji finansowych oraz na wolnej konkurencji pomiędzy podmiotami^[1].

Ekonomiści, historycy, ekonomiści polityczni i socjologowie w swoich analizach kapitalizmu przyjmują szeroki wachlarz perspektyw i rozpoznają różne jego formy w praktyce. I tak wśród nich znajdują się m.in. leseferyzm i wolnorynkowy kapitalizm, albo kapitalizm państwowy i kapitalizm opiekuńczy. Różne formy kapitalizmu, w różnym stopniu traktują takie zagadnienia jak m.in. wolny rynek, własność państwowa^[2], przeszkody dla wolnej konkurencji czy prowadzenie przez państwo polityki społecznej. Stopień konkurencji na rynkach, rola interwencji i regulacji, a także zakres własności państwowej różnią się w zależności od modelu kapitalizmu^[3][4]. Zakres, w jakim różne rynki są wolne oraz zasady określające własność prywatną są kwestią polityki i przyjętych strategii ekonomicznych. Większość istniejących gospodarek kapitalistycznych to gospodarki mieszane, które łączą elementy wolnego rynku z interwencją państwa i w niektórych przypadkach planowaniem gospodarczym^[5].

W kapitalizmie występują dwie podstawowe klasy społeczne: przedsiębiorcy i zatrudniani przez nich pracownicy^[6]. Stosunki między nimi opierają się na ruchu pieniędzy, dóbr i usług.