Hidrogeno



H

Li

hidrogenoheliumo

1s1

H
1
↓Perioda tabelo de elementoj↓
kemia elemento
nemetalo • duatoma nemetalo • s-bloko • reducing agent • brulaĵo
Ĝeneralaj informoj
Nomo (latine), simbolo, numero hidrogeno (hydrogenium), H, 1
CAS-numero 12385-13-6
Loko en perioda tabelo 1-a grupo, 1-a periodo, bloko s
Karakteriza grupo Nemetaloj
abundeco en terkrusto 0,15 %
Nombro de naturaj izotopoj 3
Aspekto senkolora gaso
Atomaj ecoj
Relativa atompezo 1,00784–1,00811[1] amu
Atomradiuso 25 (53) pm
Kovalenta radiuso 31 pm
Radiuso de van der Waals 120 pm
Elektrona konfiguracio 1s1
Elektronoj en ĉiu energia ŝelo 1
Oksidiĝa nombro +1, 0, –1
Fizikaj ecoj
Materia stato gasa (H2)
Kristala strukturo heksagona
Denseco (273,15 K) 8,99 · 10–5 g/cm3
Magneta konduto diamagneta
Degelpunkto −259,125 °C (14,025 K)
Bolpunkto −252,882 °C (20,268 K)
Molvolumeno (2 K) 22,84 · 10−6 m3/mol
Degeliga varmo 0,11736 kJ/mol
Boliga varmo 0,89872 kJ/mol
Premo de satura vaporo (23 K) 209 Pa
Rapido de sono (298,15 K) 1270 m/s
Specifa varmokapacito 14304 J/(kg · K)
Termika konduktivo 0,1805 W/(m · K)
Diversaj
Redoksa potencialo (H+ + e → H): 0 V
Elektronegativeco 2.2 (Pauling-skalo)
Brulvarmo je m3; 2,98 kWh
Brulvarmo je kg 33,3 kWh
Joniga energio 1312 kJ/mol
Izotopoj
Izotopo Naturapero t1/2 radioaktiveco de disfalo Energio de disfalo MeV Produkto de radioaktiva disfalo
1H 99,9885(70)% estas stabila kun 0 neŭtrono
2H (D) 0,0115(70)% estas stabila kun 1 neŭtrono
3H (T) 10−15% 12,33 a β 0,019 3He
Se ne estas indikite alie, estas uzitaj unuoj de SI kaj SVP.
Hidrogeno miksita al aero kiel energifonto

Hidrogeno (latine hydrogenium, devenanta el la greka: hidro = akvo, genes = formanta) estas kemia elemento de la perioda tabelo kun la simbolo H kaj atomnumero 1. En norma stato de temperaturo kaj premo, ĝi estas senkolora, senodora, nemetala, unuvalenta, brulemega duatoma gaso. Ĝi estas la plej malpeza kaj plej abunda elemento en la universo. Ĝi estas trovebla en akvo kaj en ĉiuj organikaj kemiaĵoj kaj vivantaj organismoj. Hidrogeno povas reakcii kemie kun preskaŭ ĉiuj elementoj.

Steloj dum la ĉefa parto de siaj vivoj enhavas hidrogenon en la plasma stato, do kiel miksaĵon de protonoj kaj elektronoj. La elemento estas uzata en la produktado de amonio, kiel levigilo, kiel alternativa bruligaĵo, kaj lastatempe kiel energiportanto por fuelpiloj.

Hidrogeno estas la plej malpeza elemento. Ĝi estas ege aktiva kaj estas parto de multaj kemiaĵoj, kiel ekzemple:

La Suno mem estas plejparte granda bulo de hidrogeno.

  1.  (angle): Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report) (PDF), p. 8

© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search