McDonald's

McDonald's
I'm loving it, Ich liebe es, C'est tout ce que j'aime, вот что я люблю, Me encanta, 我就喜欢, Gosto tanto eta Я це люблю
Datuak
Izen ofiziala	McDonald's Corporation
Mota	janari lasterreko jatetxe-katea, negozioa, marka erregistratua eta kapital irekiko enpresa
Jarduera sektorea	quick service restaurant sector (en) , foodservice (en) , accommodation and food service activities (en) eta food and tobacco industry (en)
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Izengoitia	Mickey D's, Megges, McDo, Mekáč, Мак; Макдак, マック, マクド, 麥記, Meki eta Mekdi
Jarduera
Honen parte	S&P 500, Dow Jones Industrial Average eta S&P 100 (en)
Eskumendekoak	McDonald's Canada (en)
Enplegatuak	200.000 (2020ko abenduaren 31)
Ekoizpena	janari laster, Sausage McMuffin with Egg (en) , Big Mac (en) , Quarter Pounder (en) , Chicken McNuggets (en) , Filet-O-Fish (en) , McWings (en) , Grilled Chicken Burger (en) , Big N' Tasty (en) , McFlurry (en) , McChicken (en) , Patata frijitu, McRib (en) , McWrap (en) , gaseosa, apple turnover (en) , McFiesta (en) , McMelt Cheddar (en) , Q120507431 , Q120507433 , cherry tomate, Q120508111 , McNifico Bacon (en) , Q120507440 , Q120507444 , Q120507446 , cheeseburger (en) , hanburger, Q120508112 , Q120508113 , cheeseburger (en) eta chicken sandwich (en)
Negozio dibisioak	McCafé
Agintea
Zuzendari exekutiboa	Chris Kempczinski (en)
Egoitza nagusi	Chicago 41°50′06″N 87°56′40″W / 41.835°N 87.9444°W / 41.835; -87.9444
Legezko forma	kapital irekiko enpresa
Jabea	The Vanguard Group (en) , BlackRock eta State Street Corporation (en)
Zeren jabe	Hamburger University (en) , Shamrock Shake (en) eta 600 @ Toa Payoh (en)
Ekonomia
Aktiboak	52.626.800.000 $ (2020)
Kapital berekia	−7.824.900.000 $ (2020)
Diru-sarrerak	23.182.600.000 $ (2022)
Irabazi garbia	6.177.400.000 $ (2022)
Ustiapen-mozkina	9.371.000.000 $ (2022)
Burtsa-kapitalizazioa	173.430.000.000 $ (2021eko apirilaren 8a)
Balore-burtsa	New Yorkeko burtsa eta Tokioko burtsa
Historia
Sorrera	1940ko maiatzaren 15a
Sortzailea	Ray Kroc Richard and Maurice McDonald (en)
Sorlekua	San Bernardino (Kalifornia)
Jasotako sariak	Silver Anvil Award  (2002) Silver Anvil Award  (2004)
webgune ofiziala

McDonald's Corporation munduko janari azkarra zabaltzen duen jatetxe frankizia handiena da. Batik bat hanburgesak, oilakiak eta patata frijituak saltzen ditu jatetxeetan, baina, azken aldian, entsaladak, fruta eta azenario makilatxoak ere bai. Izan ere, janari azkarreko ikur bihurtuta, kritika andana jaso du gizentasuna bultzatzeagatik nahiz langile eta kontsumitzaileekiko jarrera etikorengatik

McDonald's Corporation, Ameriketako Estatu Batuetan, jatetxe gisa sortu zuten Richard eta Maurice McDonaldek San Bernardinon (Kalifornia) 1940an. Negozioa hanburgesa postu gisa bihurtu zuten, eta, geroago, enpresa frankizia bihurtu zuten, eta, 1953an, Urrezko Arkuen logotipoa Phoenixen (Arizona) aurkeztu zen. 1955ean, Ray Kroc, negozio-gizona, enpresan sartu zen frankizia-agente gisa, eta katea erosi zien McDonald anaiei. McDonald'sek Oak Brook-en (Illinois) zuen aurreko egoitza, baina, 2018ko ekainean, Chicagora eraman zuen bere egoitza nagusia^[1][2][3][4].

McDonald's munduko jatetxe katerik handiena da diru sarreren arabera^[5]; 2021etik aurrera, egunero, 69 milioi bezerori baino gehiagori ematen die zerbitzua 100 herrialde baino gehiagotako^[6] 40.000 salmenta postu baino gehiagotan^[7][8]. McDonald's ezagunagoa da hanburgesa, gazta-hanburgesa eta patata frijituengatik, nahiz eta haien menuan oilaskoa, arraina, fruta eta entsaladak bezalako beste produktu batzuk dauden. Gehien saltzen duten produktua beren patata frijituak dira, eta, ondoren, Big Mac-a^[9]. McDonald's Korporazioko diru-sarrerak frankiziatuek ordaintzen dituzten alokairu, kanon eta tasetatik datoz, baita konpainian lan egiten duten jatetxeetako salmentetatik ere. 2018an argitaratutako bi txostenen arabera, McDonald's munduko bigarren enpresaburu pribatua da, 1,7 milioi langilerekin (Walmarten atzetik 2,3 milioi langilerekin)^[10][11]. 2022tik aurrera, McDonald's-ek munduko seigarren baloraziorik altuena du.

McDonald's kritikatua izan da bere produktuek osasunean duten eraginagatik^[12], enplegatuei ematen dien tratuagatik^[13] eta beste praktika komertzial batzuengatik.^[14]

1. ↑ «McDonald's future Near West Side neighbors air parking, traffic safety beefs» Chicago Tribune (Noiz kontsultatua: 2023-02-02).
2. ↑ (Ingelesez) Hufford, Austen. «McDonald’s to Move Headquarters to Downtown Chicago» WSJ (Noiz kontsultatua: 2023-02-02).
3. ↑ (Ingelesez) «McDonalds Headquarters Opening in West Loop, Offers Food From Around The World» www.cbsnews.com (Noiz kontsultatua: 2023-02-02).
4. ↑ (Ingelesez) «Our Stories» www.mcdonalds.com (Noiz kontsultatua: 2023-02-02).
5. ↑ (Ingelesez) «McDonald's Is King Of Resaurants In 2017» Forbes (Noiz kontsultatua: 2023-02-02).
6. ↑ «McDonald's: 60 years, billions served» Chicago Tribune (Noiz kontsultatua: 2023-02-02).
7. ↑ "MCDONALDS CORP, 10-K filed on 2/22/2019". Archived from the original on March 29, 2019
8. ↑ "Data" (PDF). d18rn0p25nwr6d.cloudfront.net. Archived (PDF) from the original on March 12, 2017
9. ↑ (Ingelesez) «The 10 Most Popular McDonald's Menu Items of All Time» Spoon University 2016-12-02 (Noiz kontsultatua: 2023-02-02).
10. ↑ "The world's 30 largest employers will surprise you". www.msn.com. June 29, 2018. Retrieved March 29, 2019
11. ↑ (Ingelesez) «The World's Largest Employers» WorldAtlas 2018-02-15 (Noiz kontsultatua: 2023-02-02).
12. ↑ (Ingelesez) «How Bad Is McDonald's Food?» HuffPost 2010-10-08 (Noiz kontsultatua: 2023-02-02).
13. ↑ «Behind the Arches: How McDonald’s Fails to Protect Workers From Workplace Violence» National Employment Law Project (Noiz kontsultatua: 2023-02-02).
14. ↑ «Historia» Fundación Infantil Ronald McDonald® (Noiz kontsultatua: 2022-12-13).